We hadden een fusie JA maar ook veel wensen. Even een regie gemeente worden even tientallen fte eruit, even nog een paar exploitatie overeenkomsten aangaan, even nog een rondweg aanleggen, even nog een dure investering in het Evertshuis, even nog een fietsbrug en ga zo maar door, de bomen groeien maar door. Misschien trekt de woningmarkt wel aan! Volgend jaar dan…? Ach en als we geen grond verkopen dan lenen we gewoon voor een nieuwe weg.
Het college schrijft in haar aanbiedingsbrief: ondanks financiële krapte toch een aantal beleidsmatige speerpunten vorm en inhoud te hebben gegeven?
Decentralisaties, Inhoud en vorm? Taakstellingen, Inhoud en vorm? Beheer openbare ruimte, Inhoud en vorm? Aansturing verbonden partijen, inhoud en vorm? Leningenportefeuille en nettoschuldquote, inhoud en vorm?
De fractie van GroenLinks is ook echt benieuwd hoe de coalitie hierover denkt?
Ik stel de vraag aan de coalitie met de mogelijke opties:
Heeft de coalitie een mening over deze begroting?
Opties: Ja, Nee, N.V.T. ik zit in de coalitie!
Het dualisme in onze gemeente viert al lang geen hoogtij meer, voorbeelden te over maar ik zal het nu laten rusten het is immers koud!
Ik ga verder met de mening van GroenLinks.
Nu is de begroting uitgekleed, uitgekleed tot op het bot. Met een constructie bovenlangs’ hangt er zelfs een zwaard van Damocles boven ons hoofd. En dan geven we de begroting de titel: ‘Stappen gezet, stappen te gaan’. Dank je de koekoek stappen te gaan nog een marathon te gaan! Stappen te gaan klinkt ZO langzaam ZO slap. Stappen gezet; ja er is e.e.a. uitbesteed. Financiële stappen gezet op dit gebied ook al is dat moeilijk goed te vergelijken zeker als je alle kosten mee gaat rekenen. Komende jaren gaan we nog meer gemeenschappelijks doen. Lean en mean gaan we zijn. Bodegraven-Reeuwijk ‘Lean en Mean’, zouden burgers dat begrijpen? We zijn aan de zuilen, aan de KCC aan de Ferm Werk. Begrijp ons niet verkeerd GroenLinks is een vooruitstrevende partij maar vooruitstrevend staat ook voor een samenleving verbeteren. Die verbetering dat moeten we nog zien. Misschien bij Stappen te gaan?
In 2011 zeiden we nog: 'De realiteit zegt ons dat we onze hoge ambities vooral in moeten zetten door middel van een daadkrachtig ingrijpen in onze financiële boekhouding. Dit is en wordt te lang uitgesteld, daarom:“eerst het zuur en daarna het zoet”. Dit wil zeggen:kortstondig pijnlijden, maar op de lange termijn daar de winst uit behalen. Dit vraagt nu om een heldere visie over de toekomst en daar waar er onzekerheden zijn, die zo spoedig mogelijk afromen of verlies nemen'.
Ik zei het laatst nog bij de zondagsopenstelling discussie: Deja-vu
Aan de ene kant zijn we ons vet kwijt en zijn we tot op het bot geraakt en aan de andere kant schuiven we nog veel zaken voor ons uit en liggen er nog een aantal risico’s boven deze begroting die maakt dat we ons heel ernstig zorgen maken.
Taakstellingen
Zo zijn daar de nog niet gerealiseerde taakstellingen.
Van de taakstelling voor het voorzieningenniveau is een klein deel voor 2014 nog niet ingevuld, maar voor 2015 en verder nog iets meer dan de helft nog niet ingevuld. Het gaat hierbij om bedragen van bijna € 370.000 structureel.
GroenLinks maakt zich gezien de discussie met de SBAB en De Fuut ernstig zorgen of de genoemde taakstellingen wel behaald gaan worden. Met name de zorg of de gemeente hier genoeg daadkracht toont! Recente ontwikkelingen doen ons hierbij ernstig twijfelen. Daadkracht is op deze agenda’s hard nodig!
Ook m.b.t. de Veiligheidsregio ligt er nog een taakstelling oplopend tot € 306.000 in 2017.
Daarnaast zijn er taakstellingen aan verbonden partijen die afwijken van de ramingen van de verbonden partijen zelf.
Kortom nog een hoop daadkracht te gaan. GroenLinks vind dat we het nieuwe politieke jaar schoon in moeten gaan en geen vuiltjes voor de nieuwe coalitie moeten laten liggen! Daarom wil GL een motie indienen om het college te verzoeken om voor 1 februari 2014 (dus nog ruim voor de gemeenteraadsverkiezingen) concrete afspraken te maken over deze nog niet gerealiseerde taakstellingen.
Risico’s
Naast de nog niet gerealiseerde taakstellingen zijn er nog heel wat risico’s die boven deze begroting hangen.
Zie paragraaf Weerstandsvermogen en risicobeheersing. Enkele grote risico’s worden wel benoemd maar niet berekend. Het gaat om de decentralisaties, de onderhoudsplannen, de extra benodigde ruimte voor de SBAB en ontoereikende budgetten omdat die niet zijn geïndexeerd. Daarnaast ook nog het risico dat de integrale heroverweging van het woningbouwprogramma leidt tot grotere afboekingen en de reserve voor de correctie bovenlangs in enig jaar negatief wordt waardoor de provincie als toezichthouder de gemeente onder preventief toezicht plaatst. Waarom zijn deze risico’s niet berekend? Bang voor de realiteit? De waarheid?
De wel berekende risico’s, de ratio’s Weerstandsvermogen, komen nog tot voldoende tot uitstekend maar voor de ratio grondexploitatie kan dit nog tot matig dalen als de correcties voor 100 % optreden en niet slechts voor 60 % zoals blijkbaar als lijn door de raad is vastgesteld. De ratio’s dalen nog verder als we ook rekening zouden houden met de niet berekende risico’s. Het lijkt wel alsof het college en de coalitie hier echt zijn kop in het zand steekt. Als het college van mening is dat het hierbij slechts de lijn van de raad volgt, moeten we dat ook snel veranderen. We kijken dan ook uit naar de nota weerstandsvermogen binnenkort op de agenda’s.
Als het motto van de begroting serieus genomen wordt, moeten we als eerste stap onze kop uit het zand halen en het zand eraf schudden.
Hetzelfde geldt voor de nettoquoteschuld. Al jaren een doorn in het oog van de fractie van GroenLinks. Schulden die alsmaar oplopen en de komende jaren nog verder tot zelfs wel 200%. In de begroting staat te lezen “leningenportefeuille is al jaren punt van aandacht”. Welke aandacht kreeg het dan? De gemeente lijkt zich maar niet te realiseren dat het geld van de burgers afkomstig is en dat deze burger niet zijn geld alleen maar naar de bank wil brengen. Er moet ruimte blijven voor nieuw beleid. Dat kan alleen als we een acceptabele nettoquoteschuld hebben. De VNG opteert voor een max van 130% daar willen we een stevig punt van maken. Vandaar een door GroenLinks en de PvdA in te dienen motie over het schuldenplafond.
Wij zien graag voor 1 februari 2014 een Nota waarin het college aangeeft hoe en in welk tempo zij de komende jaren toe gaan werken naar een schuldenplafond van max 130%
Lastenontwikkelingen
GroenLinks is blij dat de motie van is uitgevoerd om de OZB niet te verhogen. De overige belastingen, leges en heffingen stijgen echter met 2,47 %, het inflatiepercentage voor 2012 waar in de Kadernota vanuit is gegaan. Voor de volgende Kadernota zal GroenLinks het initiatief nemen om uit te gaan van ramingen van het CPB voor het betreffende begrotingsjaar. Dat kondigen we nu al vast aan. Maar voor 2014 nemen we niet klakkeloos voor alle tarieven dat percentage van 2,47 % over. We moeten in elk geval onderscheid maken tussen de belastingen (vrij besteedbaar, voor de algemene middelen) en de kostendekkende leges en heffingen (niet vrij besteedbaar).
Voor de belastingen – uitgezonderd de OZB – kunnen we uitgaan van de algemene prijsindex van 2,47 %. Maar voor de kostendekkende leges en heffingen vinden dat we niet aan de tarievenkant moeten beginnen maar aan de kostenkant. De tarieven bepaald op basis van kostendekkendheid, zijn daar de resultante van. En die tarieven worden pas in december bepaald bij het vaststellen van de verordening leges en tarieven. GL wil over de tarieven een amendement en een motie indienen waarin we verzoeken te onderzoeken hoe de tarieven kunnen dalen bij gelijkblijvende kostendekkendheid!
(In het amendement willen we op blz. 9 bij de uitgangspunten een wijziging doorvoeren. Bij het derde gedachtestreepje willen we de tekst aanpassen in “tarieven voor de belastingen met uitzondering van de OZB stijgen met 2,47 %” en willen een nieuw gedachtestreepje toevoegen luidend “tarieven voor de leges en de heffingen worden bepaald op basis van de kostendekkendheid”.
In de motie verzoeken wij het college te onderzoeken hoe de tarieven van de leges en de heffingen bij gelijkblijvende mate van kostendekkendheid kunnen worden verlaagd en hierover in februari aan de raad te rapporteren.)
Ruimte voor stimuleren duurzaamheid
Binnenkort komt de nota duurzaamheid uit. We vinden het opmerkelijk en zorgelijk dat in de programmabegroting amper een woord is gewijd aan duurzaamheid en er geen middelen zijn gereserveerd om duurzaamheid te stimuleren. Het geeft ernstig te denken wat de woorden waard waren ten tijde van de tussenonderhandelingen. Het college en de coalitie hebben ons daarin tot nog toe erg teleurgesteld. Er staat eind november eindelijk een visie op de agenda. We hebben hier 3 jaar voor moeten pleiten. Tegelijkertijd zijn we blij dat er eindelijk iets op papier staat. We maken ons wel direct zorgen over de uitvoering omdat er geen middelen gereserveerd zijn in deze begroting. Duurzaam gedrag komt niet alleen automatisch en vanzelf tot stand, dat moet gestimuleerd worden en onze gemeente heeft daar een taak en verantwoordelijkheid in. GroenLinks is ambitieus op dit gebied en vindt dat college en raad dat op dit gebied ook mogen zijn. We vinden dat een jaarlijks bedrag van € 50.000 minimaal nodig is om duurzaam gedrag te stimuleren. Daar ligt onze ambitie hoger dan bij het college en coalitie. Echter vanwege de slechte financiële situatie willen we best meedenken en onze ambitie enigszins temperen. We zijn dan ook mede indieners van het voorliggende amendement en de motie mbt duurzaamheid waarin nogmaals gezegd onze ambities verder reiken.
Samenvattend zien en merken we dat de kou in de begroting is aangebroken. Met een duurzaamheidsvisie in het verschiet lijkt dit een eerste daadkrachtige actie van het college. Isoleren is het devies om de warmte binnen te houden.
Echter komende jaren zullen de decentralisaties op het sociale domein neerdalen met een hoop koude lucht erin. Ondanks dat we hierin zijn meegenomen door het college weten tot op vandaag nog steeds niet waar we naar toe gaan?
De fractie van GroenLinks weet wel waar ze heen wilt, naar een sociale duurzame samenleving waarin we met en voor elkaar zorgen en in ieder geval de meest kwetsbaren in onze gemeente niet in de kou laten staan daar staan wij voor. Tot op het bod willen wij hiervoor gaan!
Dank voor u aandacht en veel succes met de uitwerking.
Fractie GroenLinks,
Ronald Fredriksz en Robèrt Smits